रसायनिक तत्व: परमाणु द्रव्यमान और परमाणु संख्या (Elements: Atomic Mass and Atomic Number)

Atomic Mass and Atomic Number in Hindi
Elements: Atomic Mass and Atomic Number
एक रसायनिक तत्व (element) को उसके नाभिक (atomic nuclei) में प्रोटॉन (proton) की समान संख्या वाले परमाणु की प्रजातियों के रूप में परिभाषित किया जा सकता है। प्रत्येक तत्व एक प्रतीक (symbol) द्वारा दर्शाया गया है, जो एक या दो अंग्रेजी के अक्षर से बना है। उदाहरण के लिए, एक कार्बन परमाणु को "C" द्वारा दर्शाया गया है। एक नाभिक में प्रोटॉन की संख्या को परमाणु संख्या (atomic number) के रूप में जाना जाता है जबकि परमाणु द्रव्यमान (atomic mass) परमाणु नाभिक में प्रोटॉन और न्यूट्रॉन की संख्या के बराबर होता है।

परमाणु संख्या (Atomic Number)रासायनिक तत्व (Element)प्रतीक (Symbol)परमाणु द्रव्यमान (Atomic Mass)
1हाइड्रोजनH1.008
2हीलियमHe4.002602
3लिथियमLi6.94
4फीरोज़ाBe9.0121831
5बोरानB10.81
6कार्बनC12.011
7नाइट्रोजनN14.007
8ऑक्सीजनO15.999
9फ्लोरीनF18.99840316
10नीयनNe20.1797
11सोडियमNa22.98976928
12मैगनीशियमMg24.305
13अल्युमीनियमAl26.9815384
14सिलिकॉनSi28.085
15फास्फोरसP30.973762
16गंधकS32.06
17क्लोराइडCl35.45
18आर्गनAr39.948
19पोटैशियमK39.0983
20कैल्शियमCa40.078
21स्कैंडियमSc44.955908
22टाइटेनियमTi47.867
23वैनेडियमV50.9415
24क्रोमियमCr51.9961
25मैंगनीजMn54.938043
26लोहाFe55.845
27कोबाल्टCo58.933194
28निकलNi58.6934
29तांबाCu63.546
30जस्ताZn65.38
31गैलियमGa69.723
32जर्मेनियमGe72.63
33हरतालAs74.921595
34सेलेनियमSe78.971
35ब्रोमिनBr79.904
36क्रीप्टोणKr83.798
37रूबिडीयामRb85.4678
38स्ट्रोंटियमSr87.62
39यित्त्रियमY88.90584
40ज़िरकोनियमZr91.224
41नाइओबियमNb92.90637
42मोलिब्डेनमMo95.95
43टेक्नेटियमTc[98]
44दयाताRu101.07
45रोडियामRh102.90549
46दुर्गPd106.42
47चांदीAg107.8682
48कैडमियमCd112.414
49ईण्डीयुमIn114.818
50टिनSn118.71
51सुरमाSb121.76
52टेल्यूरियमTe127.6
53आयोडीनI126.90447
54क्सीननXe131.293
55सीज़ियमCs132.905452
56बेरियमBa137.327
57लेण्टेनियुमLa138.90547
58सैरियमCe140.116
59प्रेसियोडीमियमPr140.90766
60नीयोडिमियमNd144.242
61प्रोमेथियमPm[145]
62सैमरियमSm150.36
63युरोपियमEu151.964
64गैडोलीनियमGd157.25
65टर्बियमTb158.925354
66डिस्प्रोसियमDy162.5
67हॉल्मियमHo164.930328
68एर्बियमEr167.259
69थ्यूलियमTm168.934218
70अटर्बियमYb173.045
71लुटेटियमLu174.9668
72हेफ़नियमHf178.49
73टैंटलमTa180.94788
74टंगस्टनW183.84
75रेनीयामRe186.207
76आज़मियमOs190.23
77इरिडियमIr192.217
78प्लैटिनमPt195.084
79सोनाAu196.96657
80पाराHg200.592
81थालियमTl204.38
82लीडPb207.2
83विस्मुटBi208.9804
84पॉलोनियमPo[209]
85एस्टाटिनAt[210]
86राडोणRn[222]
87फ्रैनशियमFr[223]
88रेडियमRa[226]
89जंगीAc[227]
90थोरियमTh232.0377
91प्रोताक्ट्नियमPa231.03588
92यूरेनियमU238.02891
93नैप्टुनियमNp[237]
94प्लूटोनियमPu[244]
95रेडियोऐक्टिवAm[243]
96क्यूरियमCm[247]
97बर्कीलियमBk[247]
98कलिफ़ोरनियमCf[251]
99आइंस्टिनियमEs[252]
100फेर्मियमFm[257]
101मेण्डेलीवियमMd[258]
102नॉबेलियमNo[259]
103लोरेनसियमLr[266]
104रदरफोर्डियमRf[267]
105दुबिनियमDb[268]
106सीबोर्गियमSg[269]
107बोरियमBh[270]
108हैसियमHs[270]
109मिटनेरियमMt[278]
110दर्मास्ताद्तियमDs[281]
111रेन्टजेनियमRg[282]
112कोपरनिसियमCn[285]
113निहोनियमNh[286]
114फ्लेव्रोवियमFl[289]
115मोस्कोवियमMc[290]
116लिवेर्मोरियमLv[293]
117तेंनेस्सिनेTs[294]
118ओगानेसोनOg[294]
Previous Post Next Post